Alles wat je altijd had willen weten over “de buitenlandse hond”

Een alsmaar groter wordend begrip in Nederland; de buitenlandse hond. Opgenomen in ons vocabulaire alsof de buitenlandse hond een soort rashond is. Een type hond die een hele categorie beschrijft en een aanpak nodig heeft waar alleen de ‘buitenlandse hond expert’ raad mee zou weten.

De buitenlandse hond bestaat niet…

Lieve mensen, vergis je niet. DE buitenlandse hond bestaat niet. Net zoals DE Nederlandse hond niet bestaat. Onze buitenlandse honden komen uit verschillende landen, bestaan uit verschillende rassen en typen en hebben allemaal hun eigen achtergrondverhaal en gebruiksaanwijzing.

Onze zogenoemde buitenlandse honden komen van de straat, uit asielen, van jarenlang aan de ketting liggen of via de broodfok en dan ook nog uit verschillende landen met verschillende (sub)culturen. Juist in het belang van deze honden is het ontzettend belangrijk om ze NIET over 1 kam te scheren. Natuurlijk hebben deze honden cultuur sensitieve zorg nodig, maar in principe hebben alle honden dat nodig. Met cultuur sensitieve zorg kijk je naar de achtergrond, het land van herkomst en de leermomenten van de hond terwijl je jezelf de vraag stelt; wat is haalbaar? Is het haalbaar om aan deze hond te vragen ‘zo werkt de Westerse cultuur in de 21ste eeuw, dus zo moet jij je gedragen?’ Met cultuur sensitieve zorg kijk je hoe je de wereld van de hond en de westerse Nederlandse menselijke cultuur bij elkaar kan brengen zodat het passend is voor de hond en de mens naast de hond.

In mijn praktijk zie ik veel ‘buitenlandse’ honden. Zowel in de begeleiding als in het Snuffelbos en iedere keer sta ik er weer van versteld wat voor diversiteit er in deze groep heerst. Diversiteit die vraagt om juist af te stappen van de generaliserende titel ‘buitenlandse hond’ en in te zoomen op de L.E.G.S. van de individuele hond om zo een gedegen en realistisch portret & prognose neer te kunnen zetten. Gedifferentieerd werken is van belang. Net zoals bij alle andere honden. Differentiatie om bewust, positief en planmatig om te gaan met de hond zijn specifieke (meta) cognitieve, motivationele capaciteiten onder de stress (en eventuele trauma’s) van zijn verleden, de reis en de cultuurshock.

Zijn er bepaalde overeenkomsten tussen bepaalde subgroepen buitenlandse honden? Ja natuurlijk! Maar als hondenprofessional zal je veel verder en dieper moeten kunnen en durven kijken om de hond en diens mensen goed te kunnen begeleiden wanneer de zaken niet lopen zoals verwacht of juist om die start goed neer te zetten.

Want mensen die een buitenlandse hond adopteren doen dit met een bepaalde gedachtegang, filosofie en eventueel verwachtingspatroon. Daarnaast zijn ze vaak een hele procedure door geweest en hebben bepaalde informatie via hun adoptiestichting meegekregen. Informatie die helaas nog niet altijd modern, welzijnsgericht en wetenschappelijk gestoeld is. Kunnen aansluiten bij de mens naast de hond is van groot belang om zo gezamenlijk naar de hond te kunnen kijken.

Je moet verder kunnen kijken dan de term ‘buitenlandse hond’…

En dan moet je dus verder kunnen kijken dan ‘de buitenlandse hond’. Wat voor leerervaringen heeft jouw hond opgedaan op straat, aan de ketting, in het asiel of tijdens de reis wellicht? Hoe uit zich dat nu in zijn gedrag? Uit wat voor omgeving komt jouw hond en hoe is dat gelinkt aan zijn jarenlange generaties doorgegeven genen? Zou dat een verklaring kunnen zijn voor bepaald gedrag? Wat voor individuele trekjes heeft jouw hond eigenlijk?

Van oosterse herdershonden uit de bergen & van het platteland tot echte straatscheumers. Van honden uit de asielen met een kill-list tot de kleine keffers van de broodfok. Van de guardians aan de ketting tot de puppy’s van de vuilnisbelt. Ze komen uit het buitenland maar hebben allemaal hun eigen unieke verhaal en hun eigen unieke set van L.E.G.S.  En juist daarom is het van belang om, net zoals bij iedere andere hond, naar jouw hond te kijken met al zijn elementen in zijn L.E.G.S. Om naast de generaliserende titel ‘buitenlandse hond’ verder te kijken en de diepte in te gaan.

O, had ik dat maar eerder geweten…

Zijn er dan helemaal geen algemene zaken om op te letten bij mijn buitenlandse hond? Ja natuurlijk wel (alhoewel ook deze zaken niet alleen bij buitenlandse honden voorkomen). Hier een klein overzicht met veel voorkomende items waarvan klanten hebben gezegd ‘O, had ik dat maar eerder geweten!’:

Ten eerste is het superheftig om van de ene omgeving naar de andere te verhuizen en jouw hond kan echt last hebben van een cultuurshock. Er kunnen hier veel zaken zijn die jouw hond niet kent of gewend is en het is dus heel belangrijk om zijn stresssignalen te kennen. Laat je hond ze zien, doe het dan niet af van ‘er is niks’, maar zorg op gepaste afstand voor positieve leerervaringen met behulp van de Sesamstraat methode. Met deze methode benoem je in simpele woorden en kleine zinnen op kleuterniveau wat je hond ziet, ruikt en/of hoort en zorgt voor positieve associaties bij die woorden, luchtjes en/of geluiden.

Met die cultuurshock kan je hond in eerste instantie echt gaan verharen. Schrik hier niet gelijk heel erg van. Hou het natuurlijk wel in de gaten en ga naar je dierenarts als je het toch niet vertrouwd. Ditzelfde geld voor de slapende ‘tropische ziektes’ die je hond kan hebben opgelopen. Let tijdens en na het adoptieproces op de uitslagen van de medische testen, maar je hond kan negatief getest worden terwijl hij het wel met zich meedraagt en het later alsnog naar boven komt. Wederom; raadpleeg je dierenarts bij twijfel en ga sowieso langs je dierenarts in de eerste fase. Dit voor zowel gewenning als opbouw en natuurlijk gezondheidscontrole. Echter; is dit te veel voor je hond, laat de dierenarts dan bij jou langs komen! Het daar wennen kan echt ook later nog als je hond iets meer aan kan.

Want wat kunnen ze regelmatig weinig aan. Er zijn veel honden die in die eerste fase moeite hebben met poepen en plassen. Hiervoor is rust en veiligheid nodig of een dermate volle blaas dat ze het gewoonweg niet meer op kunnen houden. Zorg dus voor deze rust en begin met het bouwen van veiligheid vanaf de eerste seconde. Duurt dit wat langer en laat hij het toch lopen? Met boos worden, mopperen of teleurgesteld zijn kom je niet in de rust en veiligheidsfase. Beter met een glimlach opruimen en verder bouwen.

En dit bouwen doe je door veilige, stabiele en voorspelbare patronen neer te zetten en te herhalen. Je hond zal je er echt dankbaar voor zijn. Hierdoor krijg je rust en weet je hond wat hij kan verwachten. Waar verwarring en stress welzijn verlagend zijn, zijn rust en voorspelbaarheid welzijn verhogend. Denk aan eetpatronen, wandelpatronen, avondpatronen, patronen wat te doen bij..(neem ieder mogelijk scenario in je hoofd dat je kan tegen komen met je hond).

Wennen, wennen, wennen. Wennen aan alles om hen heen…

Jouw hond heeft immers de tijd nodig om te wennen. Wennen, wennen, wennen. Wennen aan alles om hen heen. Geluiden, geuren, prikkels.. Alles wat er om hem heen gebeurt. Wellicht zelfs aan de gladde vloer bij jullie in huis. Want wij hebben met opzet laminaat of parket. Vloerbedekking is zo 1998! Maar jouw hond was al niet eens aan vloerbedekking gewend, laat staan aan de gladde visgraatvloer waar hij overheen glijdt als hij wat wil drinken. Of de hamster op de kamer van je dochter of het konijn in zijn ren in de tuin. Misschien kan hij er niet bij, bij die andere huisdieren, maar hij ruikt ze wel. En als dat zijn maaltijd was op straat of het zit in zijn genen dan is het niet zijn schuld als dochterlief een keer haar slaapkamerdeur open laat staan of je hond de ren heeft open gekregen en de hamster of het konijn ineens in de buik van jouw hond zit.

Neem rustig je tijd voor verbinding. Kijk, observeer, wacht en heb geduld. Storm niet gelijk naar buiten voor een wandeling in de buurt of het bos. Wacht en kijk. Wat geeft je hond aan? Als je te snel gaat kan je namelijk over 6 maanden of een jaar met een hond thuis zitten die eigenlijk helemaal niet meer naar buiten wil. Bouw je wandelingen rustig op met geschikt materiaal zoals (lange) biothane lijnen en een goed passend Y-tuigje zodat jij en je hond veilig kunnen wandelen maar je hond ook voldoende comfort en ruimte heeft om vrij te snuffelen. Snuffelen dat jij bevorderd door van de wandelingen stapje voor stapje 1 grote Efteling te maken met boomstamparcoursen, off-road sniffari’s en koekverstoppertje. Let ook hier weer op dat je dit op veilige plaatsen doet. Komt jouw hond van de straat of uit een andere cultuur waar bepaalde gebieden duidelijke no-go area’s waren dan zal het niet helpend zijn als jij dit in een losloopgebied dwars door de zone van andere honden wil uitzetten. Dan lijkt het alsof jouw hond niet wil snuffelen, maar eigenlijk zit er dan iets anders achter.

Snuffelen is namelijk superbelangrijk voor je hond. En zonder op alle voordelen van snuffelen in te gaan (www.wolfhalla.nl/snuffelbos) weet in ieder geval dat het je hond kan helpen om zijn stress en spanning te verlagen. En dat zou natuurlijk fijn zijn voor je hond als jij hem daarbij zou helpen. Dit kan je doen door je hond o.a. te laten snuffelen, kauwen, likken en uitschudden (evt. op cue). Bouw dit soort zaken dan ook in als je een dagplanning/routine gaat opstellen.

Geef je hond in die routine daar waar mogelijk keuzes, autonomie en regie. Over waar te wandelen, wat te kauwen en heel belangrijk; hoe dichtbij hij bij bepaalde personen of zaken wil komen die hij spannend vindt. Overhalen en dichtbij lokken lijkt misschien aantrekkelijk, maar kan op de lange termijn meer kwaad dan goed doen. Heeft je hond angst voor personen? Lok je hond dan niet dichtbij, maar ga bijvoorbeeld met behulp van een Treat-Retreat protocol deze angst juist verminderen in plaats van de hond over zijn stressdrempel te trekken. Zijn het bepaalde handelingen die je hond schrik aanjagen? Ook hiervoor geld; trek je hond niet over zijn drempel heen, maar geef je hond de regie en biedt beloningen op passende wijze aan.

Je beloond dan namelijk geen angst (dit hoor je nog steeds in de wandelgangen), maar biedt juist op gepaste wijze steun en begeleiding waardoor je een sterkere hond en een betere vertrouwensband creëert. Dit is ook heel belangrijk om in te stellen met bezoek. Laat niemand zomaar/ongevraagd naar je hond toe gaan! Creëer in plaats daarvan een veilige plek, waar niemand aan jouw hond komt en waar jouw hond uit routine weet dat hij daar naar toe gaat met iets super lekkers als de bel gaat of als er geklopt wordt. Ook zo biedt je rust, veiligheid, steun en begeleiding. Instrueer het bezoek en laat zien dat negeren ook niet kijken betekent! Zo kan je hond ontspannen en bepalen wanneer hij het goede moment zou vinden om rustig eens te kennis te maken en zo buffer je tegen reactiviteit en uitvalgedrag. (Agressie bij honden – Wolfhalla)

Tenslotte een belangrijke overdenking. Ongeveer 80% van de honden op de wereld zijn geen rashonden, maar creatieve adaptieve zwervers die zich aangepast hebben op de omgeving om hen heen. Het ultieme sleutelconcept voor deze honden gaat over keuze en vrijheid. Als je vele groepen straathonden bestudeert zie je pragmatische honden die kalm en met zelfvertrouwen de prikkels observeren die voorbij komen. Ze hebben hun eigen rituelen en gebruiken om in het dagelijks leven in hun basisvoorzieningen te voorzien en zijn door hun L.E.G.S. helemaal thuis op straat. Natuurlijk is het leven niet altijd makkelijk en zijn er schrijnende gevallen, maar de Westerse visie op luxe en comfort is niet altijd waar deze honden het meest behoefte aan hebben.

Sleutelconcept; controle over eigen keuzes…

Zodra we deze honden van de straat halen en in huis nemen, ontnemen we ze gelijk ook een heel belangrijk element: controle over hun eigen keuzes. Door aanlijnregels, verantwoordelijkheid van de mens naast de hond en onze persoonlijke verbondenheid nemen wij deze controle over. Omdat de hond in een totaal nieuwe situatie wordt gezet mist de hond vaak de vaardigheden om deze te navigeren. Hoe belangrijk zijn wij dan ineens geworden om de juiste keuzes te maken. Niet perse vanuit ons perspectief, maar vanuit het perspectief van de hond.

Dit kunnen we doen door te erkennen dat deze honden controle nodig hebben over hun eigen keuzes en zo veel mogelijk gepaste mogelijkheden om hun natuurlijke gedrag te uiten tegelijk onze rol als kapitein niet vergetend. Zorg dat je van je geredde hond geen gevangen hond maakt!

Heb je na het lezen van dit artikel een vraag over hoe je iets in de praktijk aan kunt pakken? Stuur gerust een bericht via www.wolfhalla.nl/contact of via wolfhalla@outlook.com. Zoek je een geschikte plek voor een decompressiewandeling en/of veilige Sniffari ervaring kijk dan eens op www.wolfhalla.nl/snuffelbos of https://wolfhalla.nl/gedrag/op-sniffari. Wil je juist meer weten over agressie en praktische tips die daarbij komen kijken kijk dan eens op Agressie bij honden – Wolfhalla en Agressie bij honden deel 2: de praktijk – Wolfhalla.

Deze tekst is geschreven door gediplomeerd Family Dog Mediator en hondencoach Marra Mensink. Het overnemen van deze tekst zonder schriftelijke toestemming is niet toegestaan. Delen van dit artikel op social media met bronvermelding en benoeming van auteur wordt gewaardeerd om zo gedegen moderne wetenschappelijke kennis te verspreiden voor een veilige en fijne samenleving voor mens en hond.

Hee, ik ben Marra

Master of Education en Professional Family  Dog Mediator.

In mijn artikelen een uitleg over natuurlijk gedrag bij honden zodat ook jij wetenschappelijk onderbouwde keuzes kan maken met betrekking tot jouw hond.

Bovendien tips en tricks van mij als Kynologisch Instructeur  en Hondengedragsdeskundige voor positieve hondentraining, science-based, welzijnsgericht en force-free!

meer artikelen